Willa Bajka

Pośród Świdermajerów i modernistycznych willi, letnisko Bajka wyróżnia się w wawerskim pejzażu swoją architekturą. Przeszklona weranda na całą długość budynku, nieregularna bryła i nietypowy pistacjowy kolor – niewiele takich budynków znajdziemy w Warszawie. Wzniesiona została w 1930 roku na zlecenie ówczesnego dyrektora ds. telekomunikacji w ministerstwie poczt i telegrafów, Henryka Kowalskiego jest inspirowana podmiejskimi domami zamożnych mieszkańców Petersburga. W 1918 roku Kowalski ukończył tam instytut elektrotechniczny, po czym wrócił do kraju. Przyczynił się do budowy pierwszych telekomunikacyjnych linii kablowych między Polską a Czechosłowacją oraz był inicjatorem powstania Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego, któremu zawdzięczamy m.in. pierwszą w Polsce transmisję telewizyjną.

Ciekawą postacią była również żona Kowalskiego, Janina z domu Benedek, którą można uznać za wzorzec kobiecej emancypacji. Ukończyła studia botaniczne w Krakowie i Lwowie w czasach, gdy kobieta na uniwersytecie była absolutną rzadkością. Zaangażowała się też w działalność PPS-u, a w czasie I Wojny Światowej należała do żeńskiej brygady strzeleckiej Legionów Piłsudskiego, zajmując się wywiadem. Działała w Lidze Kobiet i Polskiej Organizacji Bojowej. Wraz z mężem mieli dwie córki, które, zginęły Powstaniu Warszawskim. Historia jednej z nich, Ireny „Irki” Kowalskiej-Wuttkę, została opisana na kartach książki „Zośka i Parasol”.

Pani Janina, po śmierci męża w 1954 r. zamieszkiwała samotnie niewielką służbówkę, pracując w Stacji Ochrony Roślin aż do swej śmierci w 1977. Po wojnie willa, podzielona na mniejsze mieszkania popadała w coraz większą ruinę . W 2015 nowym właścicielom udało się ją uratować i przywrócić dawny blask. Obecnie jest udostępniana na wynajem pod wesela, imprezy kulturalne czy konferencje.

Bibliografia
  1. Hasło: Henryk Kowalski w: Polski Słownik Bibliograficzny
  2. Głażewska-Dańko Lidia, Willa Bajka w Radości, w: „Gazeta Wawerska” nr 8/2020 (34)
  3. Hasło: „Irena Kowalska Wuttke”, w: Powstańcze biogramy – Muzeum Powstania Warszawskiego
Skip to content