Tuż przy przystanku kolejowym Warszawa Gocławek, jednak już administracyjnie na Wawrze możemy natknąć się na dwa budynki niezbyt przypominające cokolwiek stojącego w Warszawie, a za to mocno budzącego skojarzenia z robotniczymi osiedlami Łodzi czy Katowic z czasów rewolucji przemysłowej. Na dwa ceglane domy, przy ul. Kresowej 31 i 33 starsi mieszkańcy okolicy mówią „Huta”.
Ich historia jest sprzężona z działającą w II RP hutą szkła „E. Dworzyński, T.Capik i Ska”. Po samym zakładzie, położonym przy ul. Korkowej, nie zachował się niemal żaden ślad, gdyż spłonęła na początku II Wojny Światowej. Najprawdopodobniej znajdował się mniej więcej w tym samym miejscu, co współczesny kościół św. Wacława Z ogłoszeń prasowych wynika, że spółka oferowała klientom różnokolorowe szkło butelkowe, przeznaczone nie tylko do napojów, ale i leków czy drogich perfum. Przez pewien czas firma posiadała niemal wyłączność na produkcję butelek do wódki dla Państwowego Monopolu Spirytusowego.
Dla pracowników huty wzniesiono w latach 20 dwa ceglane domy wielorodzinne. Domy różnią się standardem – w tym pod numerem 31 był zapewne przeznaczony dla uboższych robotników: większość mieszkań nie ma toalet, a umywalki znajdują się na półpiętrach. Dom pod nr 33 z pewnością cieszył się większym prestiżem – tam łazienki są już „w standardzie”. Przedsiębiorstwo nie miało jednak najlepszej opinii wśród robotników – w tamtym okresie łazienki należały już do dość podstawowego wyposażenia, w prasie możemy znaleźć też informacje o zaleganiu pracownikom z płatnościami.
Na murach widoczne są ślady po kulach, prawdopodobnie z czasów II Wojny Światowej, a pomiędzy budynkami natkniemy się na przedwojenną kapliczkę. Oba budynki, porównywane nieraz do śląskich familoków, są unikatową pozostałością po przemysłowej Warszawie.
Bibliografia
- Gubała Eugeniusz, Przemysł szklarski i jego organizacja w II RP, w: Szkło i ceramika, nr 6/2006 (57)
- Polska Niezwykła: Mini przewodnik. Warszawa, Warszawa 2007
- Rozmowa z Tadeuszem Dołowskim, w: Archiwum historii mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
- Kasprzycki Jerzy, Majewski S. Jerzy, Korzenie Miasta, Tom VI, Warszawa 2004