Pierwsze ślady obecności człowieka na terenie dzisiejszej dzielnicy Wawer datują się na dużo wcześniej – ok. 10 tys lat p.n.e. Pierwsi mieszkańcy tych ziem byli koczownikami nazywanymi przez archeologów łowcami reniferów, którzy polowali w pierwotnej puszczy nadwiślańskiej. Wykopaliska wskazują na symbiozę między tym gatunkiem a ludźmi, którzy spożywali mięso tych zwierząt, nosili ich skóry, a z ich kości wytwarzali narzędzia. Wraz z ocieplaniem się klimatu ludy te miały prawdopodobnie przeniosły się na północ.
Przez kolejne tysiące lat obszary doliny środkowej Wisły były intensywnie zasiedlane przez kolejne fale migracji, często ludów rolniczych, które wypalały pierwotne nadwiślańskie lasy, tworząc w tym miejscu pola uprawne i pastwiska.
W 1976 roku dokonano ważnego odkrycia – na obszarze, Zerzenia nieopodal zbiegu ul. Zwoleńskiej i Wiązanej, odkryto pozostałości osady z epoki żelaza Pochodzenie ani język owych ludzi nie jest nam znany, niemniej możemy sobie wyobrazić ich życie codzienne. Była to kultura o względnie wysokim poziomie rozwoju. Na stanowisku archeologicznym odnajdywano fragmenty zdobionych garnków, mis i talerzy. Duża liczba pozostałości pozwala przypuszczać, że ludzie musieli zamieszkiwać ten obszar przez dłuższy czas – prawodawczynie około 200 lat. Dzięki odnalezieniu w jednym punkcie charakterystycznego zestawu grobowego, wywnioskowano że należeli do tzw. kultury grobów kloszowych, obecnej na ziemiach polskich około VI-V wieku p.n.e., czyli mniej więcej w czasach rozwoju starożytnej Grecji. Nazwa kultury wywodzi się od sposobu chowania zmarłych, których prochy były po skremowaniu umieszczane w urnie i nakrywane ceramicznym naczyniem zwanym kloszem. Niestety zakres wykopalisk na obszarze Zerzenia był względnie niewielki, a rozwiązanie kolejnych zagadek utrudnia to, że ich obszar został praktycznie zabudowany.
Bibliografia
- Andrzejowska Mirosława, Osada kultury grobów kloszowych w Warszawie-Zerzniu, w: „Wiadomości archeologiczne” t. LV (1999-2001)
- Wierzchowski Henryk, Zerzeń i jego historia, Warszawa 1999